Religia

lol · Gość

Ksiegi historyczne Nowego Testamentu

Ewagelia wg św. Mateusza [Mt]
• Mateusz (Lewi) –celnik powołany przez Chrystusa na Apostoła
• Była pisana z myślą o żydach i Judeochrześcijanach (nawróconych na chrześcijaństwo Żydach)
• Ma formę 5 mów przeplatanych opisami działalności Chrystusa: kazanie na górze, mowa o zadaniach ucznia, nauka o Królestwie Bożym

Ewangelia wg św. Marka [Mk]
• Powstała w języku greckim przed 70r w Rzymie
• Adresowana do poganochrześcijan
• Opowiada głównie o męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa
• Rozpoczyna ją chrzest Jezusa w Jordanie, a kończy wzmianka o Wniebowstąpieniu

Ewangelia wg św. Łukasza [Łk]
• Łukasz- lekarz, uczeń św. Pawła, autor Dziejów Apostolskich
• Adresowana do poganochrześcijan
• Powstała poza Palestyną
• Przedstawia Jezusa jako Zbawiciela biednych i opuszczonych
• Wyróżniamy 5cześci: narodzenie iukryte życie Jana Chrzciciela i Jezusa, przygotowanie do działalności Jezusa, działalność Jezusa w Galilei, podróż do Jerozolimy, Męka i Zmartwychwstanie Jezusa

Ewangelia wg św. Jana [J]
• Jan- rybak młodszy brat Jakuba Apostoła, syn Zebedeusza, umiłowany uczeń Jezusa, Żyd palestyński, znający dobrze język grecki, świadek Ukrzyżowania Jezusa
• Powstała w kilku etapach, ostatniej redakcji dokonano w 100r
• Ukazuje nie tylko to,co nauczał Jezusa, ale także osobiste doświadcenia wiary
• Zawiera 3 spośród 29 cudów
• Jan oprócz Ewangelii napisał inne księgi kanoniczne np. Listy Apostolskie i Apokalipsę

Dzieje Apostolskie [Dz]
• Autor-św. Łukasz, , powstaływ latach 80-90
• Na początku stanowiły jedno dzieło razem z Ewangelią św. Łukasza
• Opisują szerzenie nauki Jezusa po zesłaniu Ducha Św.
• Ukazują pierwotny rozwój Kościoła w Jerozolimie, a potem w Judei i Samarii
• Mówią o nawróceniu Szawła
• Opisuje 3 podróże misyjne św. Pawła
• Księgę kończy odwołanie się św. Pawła do Sądu Cezara

Ewangelie synoptyczne: (Mt, Mk,Łk)

Symboilika Ewangelistów:
• Mateusz- człowiek
• Marek- lew
• Łukasz- wół
• Jan- orzeł

Księgi dydaktyczne Nowego Testamentu

Listy Nowotestamantalne dzielimy na 2 grupy:
1) listy św. Pawła Apostoła (Apostoła Narodów)- tytuły ksiąg zależne od adresata listu
2) listy powszechne(katolickie)- listy innych Apostołów, tytuły ksiąg zależne od autora

Listy św. Pawła Apostoła

List do Rzymian [Rz]
• Napisany ok. 55r przez sługę Tercjusza
• Skierowany do Chrześcijan w Rzymie ( judeo i pogano)
• Św. Pweł uczy o łasce chrztu i odkupieniu przez Jezusa (Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie)

Listy do Koryntian [1Kor, 2Kor]
• Wielkie listy św. Pawła skierowane do gminy w Koryncie

I powstał w Efezie ok. 56r
• Reakcja na spory we wspólnocie korynckiej-pouczenia dot. jedności wspólnoty
• Praktyczne wskazania dot. zebrań liturgicznych
• Prawdy o charyzmatach, o tajemnicy Kościoła, miłości i zmarwychwstaniu
• Zawiera słynny „Hymn o miłości”

II powstał w Macedonii pod koniec 57r
• Bardzo osobiste pismo Pawła- broni swej apostolskiej godności
• Naucza o odkupieniu, podkreśla potrzebę czynienia dobrych uczynków
• Porusza temat Sądu Ostatecznego, paruzji i Zmarwychwstania

List do Galatów [Ga]
• Napisany ok. 56r przez św Pawła
• Adresowany do gmin chrześcijańskich w Galacji <Turcja>
• Św. Paweł wyjaśnia,że zbawienie jest możliwe dzięki męczeńskiej śmierci Jezusa, a nie dzięki przestrzeganiu przepisów prawa

List do Efezjan [Ef]
• List więzienny św. Pawła
• Adresowany do Efezjan oraz innych chrześcijan Azji Mniejszej
• Cześć dogmatyczna- podkreśla absolutną pozycję Jezusa jako Głowę Kościoła złożonego z Żydów i pogan połączonych przez chrzest
• Część parenetyczna- nawołuje do przebaczenia, życia prawdą, pokorą i miłością

List do Filipian [Flp]
• Adresowany do gminy chrześcijańskiej w Filipii, którą św. Paweł darzył szczególną miłością( pierwsza wspólnota założona w Europie)
• Zawiera podziekowania za wsparcie oraz hymn wielbiący Jezusa za Jego uniżenie się(kenoza Syna Bożego)

List do Kolosan [Kol]
• List więzienny św. Pawła
• Adresowany do Kolosan i Poganochrześcijan
• Pismo deuteropawłowe, zredagowane prze ucznia św. Pawła po jego śmierci (po 70r)
• Odpowiedź na szerzący się kult aniołów, podkreśla bezwzględne pierszeństwo Jezusa, Jego boskągodność i dokonane dzieło odkupienia

Listy do Tesaloniczan [1Tes,2Tes]

I list
• Zawiera nauki dot. życia w małżeństwie i wspólnocie chrześcijańskiej, losu umarłych, a także wskazówki jak przygotować się do paruzji

II list
• Obejmuje temat przyjścia Pana i zaleca czuwanie

Listy do Tymoteusza [1Tm, 2Tm]
• Listy pasterskie, skierowane do przełożonych wspólnot chrześcijańskich w Efezie

I list
• Troska o właściwy porządek w czasie zgromadzeń liturgicznych
• Przestroga przed błednymi naukami, pouczenia dot. służby

II list
• Zachęca do wiary w Chrystusa
• Podkreśla prawdęo natchnieniu Pisma Św.
• Paweł przeiduje swoją bliską śmierć, podsumowuje swoje życie i prosi, by Tymoteusz go odwiedził

List do Tytusa[Tt]
• List pasterski, adresowany do przełożonego gminy na Krecie
• Zawiera wskazania dot. sprawowania urzędu pasterskiego, Paweł ostrzega przed błednymi naukami, pisze, że należy z nimi walczyć przez dobry przykład św. Życia
• Zawiera pouczenia odnoszące się do życia osób w róznych stanach

List do Filemona [Flm]
• List więzienny św. Pawła, powstał w 55r
• Wzywa Filemona, by z miłością przyjął zbiegłego niewolnika, którego św. Paweł ochrzcił i odesłał do swego pana
• Mówi, że przed Bogiem wszyscy są rózwni: i wolni i niewolnicy

List do Hebrajczyków [Hbr]
• Rożni się nieco od ksiąg Nowego Testamentu
• Nie posiada konkretnego adresata, ale z treści możemy wywniskować, że był skierowany do wspólnoty Judeochrześcijan
• Autor ukazuje Jezusa jako najwyższego Kapłana,Orędownika i Pośrednika

Listy katolickie(powszechne)

List św. Jakuba [Jk]
• Napisany, by umocnić chrześcijan w wyznawaniu wiary
• Apostoł ostrzega przed grzechami, gł.: języka, chciwości i przywiązania so świata
• Jakub wskazuje na praktykę udzielania Sakramentu Namaszczenia Chorych i jego formę

Listy św. Jana [1J, 2J, 3J]
I list
• Napisany w Efezie, bardzo zbliżony do Ewangelii
• Apostoł przypomina odwieczne pochodzenie Chrystusa i miłość Boga do człowieka
II i III list
• Przypominają listy prywatne do „wybranej pani”
• Apostoł ostrzega przed fałszywymi nauczycielami i wzywa do gościnności wobec prawdziwych misjonarzy

Listy św. Piotra [1P, 2P]
I list
• Spisany prawdopodobnie przez ucznia Syrwana w 90 latach
• Ma formę pouczeń, których celem było umocnienie prześladowanych chrześcijan
• Zawiera hymny chrystologiczne
II list
• Spisany przez ucznia apostolskiego ok. 122r
• Zachęca do oczekiwania w wierze dnia paruzji
• Przestrzega przed fałszywymi nauczycielami
• Zachęca do wierności prawdziwej wierze

List Judy Apostoła [Jud]
• Powstał ok. 90r
• Skierowany przeciwko heretykom
• Zachęca do wyznawania wiary, do miłości i oczekiwania Bożego Miłosierdzia w modlitwie

Księgi Prorockie

Apokalipsa św. Jana [Ap]
• Apocalipso-objawienie
• Powstawała etapami od 64-96r
• Autor- Jan Ewangelista(Jan Presbiter)
• I część stanowią listy do 7 kościołów w Azji Mniejszej
• Dalsza część- wizje prorcze dot. przyszłości oraz zwycięztwa dobra nad złem tego świata